Oom Onne is de enige van de ooms en tantes die ik nooit gekend heb. Dat is niet helemaal waar, want oom Koos en tante Tjits heb ik ook nooit gekend. Die waren al naar Australië geëmigreerd. Maar oom Onne was al overleden elf jaar voordat ik geboren werd. Dat is toch wat anders. Hij is bij leven nooit onze oom geweest, want mijn oudste broer is van 1944 en oom Onne overleed in 1942, 16 jaar oud. Mijn moeder sprak altijd met veel liefde en respect over hem. Ik heb heel vaak aan oom Onne gedacht toen ik Jan Wolkers las en hij schreef over zijn overleden broer. De broer van Jan Wolkers, Gerrit, overleed op 22-jarige leeftijd in 1944 in het ziekenhuis aan difterie. Oom Onne overleed in 1942 in het Diaconessenhuis in Groningen, aan kanker. De scenes waarin Wolkers beschrijft hoe hij met zijn ouders zijn broer in het ziekenhuis bezoekt waren voor mij adembenemende literatuur. Daar zat niet alleen Jan Wolkers met zijn ouders bij zijn stervende broer, daar zat ook mijn oom Ate met zijn ouders, mijn opa en opoe, bij zijn stervende broer, hun zoon die op zestienjarige leeftijd het leven liet. Door Wolkers kwam ik heel dicht bij het verdriet van mijn grootouders, denk ik. Ondertussen gaat oom Onne al een leven lang mee, mijn broer Wobbe Onne is mede naar hem vernoemd en mijn neef, zoon van Wobbe, waar wij onze Zuidafrikaanse Safari geboekt hebben, heet ook Onne. Een naam om trots op te zijn. Toen mijn grootouders in 1970 en 1971 overleden, kregen wij de fiets van oom Onne, maar ook een paar andere dierbare erfstukken, zoals een door hem op 12 augustus 1941 in Rotterdam aan zijn ouders geschreven brief en zijn examenschrift. Hij had in 1941 MULO-examen gedaan en kreeg op 19 juli zijn diploma. In zijn examenschrift stonden alle vakken beschreven, de boeken en gedichten die hij gelezen had en de proeven die hij voor fysica gedaan had. Ik had een paar jaar eerder, maar ook 29 jaar later, namelijk in 1970 zelf ook MULO-examen gedaan, met precies zo’n schrift, waarin ook mijn boeken en gedichten en fysica-proefjes beschreven werden. Het onderwijs was in die dertig jaar niets veranderd. Het maakte oom Onne en mij tot broers die bijna op dezelfde school zaten. Hij was mijn broer, mijn dubbelganger, mijn alter ego. En hij was dood. Dat maakte hem onkwetsbaar. Ik heb nooit een fiets gehad die mij meer dierbaar was.
Ate Vegter, 9 februari 2017
http://www.atevegter.wordpress.com
ate vegter 