De grote, warme schrijver Jeroen Brouwers is overleden. Hij was al oud, 82 jaar, en als je oud bent dan ga je dood, dat is de prijs van het leven. Ik heb een wat vreemde leesgeschiedenis met Brouwers, voor zover het jullie interesseert. Jaren geleden al las ik zijn Zonsopgangen boven zee. Het sloeg bij mij niet aan. Ik kon zijn schoonheid nog niet waarderen.
Pas de laatste jaren kreeg ik een Brouwersgolf over me heen. Het begon in 2018 met Geheime Kamers, wat ik in acht dagen uitgelezen heb. ‘Prachtig! Wat een heerlijk uitbundig taalgebruik!’ schreef ik voorin op de titelpagina, wat ik maar zelden doe. Daarop volgde Bezonken Rood, een prachtig boek over zijn kampervaringen op Java, maar vooral een boek over zijn moeder. Over je vader of moeder schrijven is altijd goed.
‘Verschrikkelijk! Wat een mooi sober taalgebruik!’ schreef ik tot mijn verbazing voorin dit boek. Verbaasd, niet omdat het geen mooi sober taalgebruik zou zijn, maar verbaasd omdat ik bijna nooit iets voorin een boek schrijf, en nu al twee keer achter elkaar. Mijn naam en de datum van aanschaf laat ik tegenwoordig tot mijn wanhoop ook vaak weg, waarmee mijn boekengeschiedenis flink aan betekenis verliest, maar het is met die kringloopboeken bijna niet bij te houden.
Ik heb nog een heel stapeltje van hem liggen, waarvan ik alleen Zomervlucht en Cliënt E. Busken gelezen heb. Ik ga de laatste jaren wekelijks met Lief naar de kringloop en terwijl zij mooie merkkleding uitzoekt kijk ik bij de boeken en er was een tijd dat ik alles van Brouwers wilde hebben. Dan gaat het snel.
Nu is hij dood. Er zal nog een kleine opleving in de verkoopcijfers komen denk ik en daarna is hij net als wij allemaal straks verleden tijd. Zit daar niet al te veel over in. Het leven is kort, maar tegelijkertijd is het alles wat er is. Ik bedoel dit, elke ervaring hoe klein ook, of hoe groots ook, valt binnen de tijdspanne van je eigen leven. Ook alle ervaringen of overtuigingen van eeuwigheid ervaar je tussen de wieg en het graf. Je hebt er geen weet van als je er niet meer bent. Anderen zullen zonder jou verder leven, tot ook zij zullen sterven.
Daarom is het zo mooi om oud te worden, omdat elke dag wat toevoegt. Daarom is het zo onbegrijpelijk dat mensen jong willen blijven en zich verzetten tegen het meest wezenlijke van het leven, dat elke dag voorbijgaat er nooit weer terugkomt. Wat dat met Jeroen Brouwers te maken heeft weet ik ook niet. Al schreef hij wel een verhalenbundel met de titel Het leven, de dood. Ik ga hem maar weer eens lezen. Bittere bloemen.
Ate J. Vegter, 13 mei 2022
ate vegter 
Inderdaad een fenomenaal schrijver. Zijn laatste boek Cliënt E. Busken is zowel ontroerend, ontluisterend en super humoristisch. Over twee weken gaan we naar het toneelstuk dat van dit boek is gemaakt met een solorol van Gijs Scholten van Aschat. Ben daar heel benieuwd naar.
LikeGeliked door 1 persoon