2673 Louise Fletcher 1934-2022

Wie kent haar niet? De ongenadige en berekenende nurse Ratched uit One flew over the cuckoo’s nest? Een van de mooiste films uit mijn jeugd. Uitgekomen in 1975. Ik zat net in dienst, waar we in de onderofficiersmess naar Jaws keken, maar de eerste keer dat ik One flew zag kan ik mij niet herinneren. Wel dat de film insloeg als een bom, als aanklacht tegen de misstanden in psychiatrische inrichtingen, met nurse Ratched als de verpersoonlijking van de ontmenselijking en Randle P. McMurphy als de belichaming van de vrijheid van alle geesten, waarmee ik mij gemakkelijk kon vereenzelvigen. Sinds het lezen van De man die zijn haar kort liet knippen van Johan Daisne heb ik altijd in een psychiatrische inrichting willen wonen vanwege de koelte en de structuur, maar het is er helaas nooit van gekomen. Mac was al snel de held van de afdeling, deze schitterende rol van Jack Nicholson, eens moet je op je best zijn. Zijn eerste Oscar. Hetzelfde geldt voor Louise Fletcher, die met deze rol van hoofdzuster ook een zeer verdiende Oscar in de wacht sleepte: ‘Medication time…’

One flew over the cuckoo’s nest van Milos Forman is daarmee een van de beste films ooit gemaakt, met de stotterende Billy Bibbit en Martini die helemaal gelukkig aan het roer staat tijdens hun clandestiene visuitje. Ook een hoogtepunt van de film, wanneer Mac alle patiënten bij het betreden van de boot voorstelt als professoren en artsen. En ze zijn het ook gelijk, behalve één, die hij voorstelt als Mr. Harding en die daar zeer verongelijkt over is, maar er niets van zegt. Een andere topprestatie is de rol van Chief Bromden, die plotseling wél blijkt te kunnen praten: ‘Juicy Fruit,’ leest hij van zijn pakje kauwgom, terwijl ze op hun elektroshocks zitten te wachten.

Afijn, een topfilm met een topcast, ook die ene gek Taber, gespeeld door Christopher Lloyd, met een brandende sigaret in z’n sok die later nog Doc Brown speelt in Back to the Future. Louise Fletcher heeft verder nog eindeloos veel rollen gespeeld, maar ik ken geen een van haar andere films. Wie wel?

Ate Vegter, 26 september 2022